Malaysia: Áp dụng tư tưởng tự do kinh tế, đổi mới mạnh mẽ giáo dục truyền thống
Chiến lược GD của Malaysia dựa theo điều kiện và nhu cầu phát triển xã hội ở mỗi giai đoạn, trung bình là 20 năm thay đổi chiến lược một lần. Đặc điểm nổi bật của chiến lược và chính sách GD của Malaysia là áp dụng triệt để tư tưởng tự do kinh tế và đổi mới mạnh mẽ hệ thống GD truyền thống, nhất là ở khu vực công.
Chính phủ Malaysia đưa ra nhiều chính sách đổi mới và củng cố nền GD nước nhà: Hợp nhất các trường ĐH công (1995), sửa đổi Luật GD và ban hành Luật ĐH tư (1996); năm 1997, bắt đầu tư nhân hoá các cơ sở GD ĐH công lập và mở các chi nhánh của các trường ĐH nước ngoài tại Malaysia, cho phép các trường liên kết hoạt động.
Ngân sách Nhà nước dành cho các trường ĐH công đã giảm dần từ 1995 và các trường ĐH hợp nhất được phép đa dạng hoá nguồn thu tài chính của mình bằng nhiều cách. Ví dụ như được phép tự chủ một phần và được phép thiết lập quan hệ hợp tác với các khu vực kinh tế tư nhân.
Để thực hiện Chiến lược GD ĐH tầm nhìn 2020, Chính phủ Malaysia cho thành lập các trường ĐH nghiên cứu và trực thuộc sở hữu của Nhà nước, được Chính phủ trợ cấp khoảng 90% nguồn quỹ cho các hoạt động nghiên cứu và vận hành bộ máy, 10% còn lại do trường tự tìm nguồn thông qua học phí của sinh viên, hợp tác đầu tư tư nhân…
Malaysia thành lập các ủy ban quản lý và kiểm soát chất lượng đào tạo trong nước. Hội đồng GD ĐH Quốc gia (National Higher Education Council) được thành lập năm 1996 với nhiệm vụ là kiểm soát các tiêu chuẩn của các trường ĐH công, đưa ra bộ tiêu chí giám sát thực hiện chính sách GD quốc gia ở các cấp theo nguyên tắc quản lý chất lượng toàn diện (TQM).
Năm 1997 thành lập Hội đồng Kiểm định Quốc gia (NAB) để đánh giá chất lượng các khoá học, các chương trình đào tạo, kết quả học tập của sinh viên, hỗ trợ sinh viên… ở cả trường công và tư. Năm 2001, thành lập Hệ thống Kiểm định/Đánh giá chất lượng GD (MyQuest) để kiểm định chất lượng các trường ĐH/cao đẳng tư thục tại Malaysia. Năm 2007, Cơ quan Quản lý khung trình độ quốc gia của Malaysia (tương ứng tại các trường ĐH công và tư)…
Về quản lý hệ thống GD, từ năm 1992, Chính phủ xây dựng và quản lý chất lượng hệ thống GD ĐH theo tiêu chuẩn quốc tế (ISO) do Ủy ban Dịch vụ công Malaysia (PSD) phụ trách.
Năm 2004, Chính phủ đã tái thiết lại Bộ GD Malaysia, thành lập Bộ GD ĐH (MOHE) với chức năng hiện đại hóa GD bậc ĐH và sau ĐH. Nhiệm vụ của MOHE là xây dựng và thực hiện Chiến lược phát triển GD ĐH quốc gia mục tiêu đến 2020, trong đó nhiệm vụ chính là đưa ra các chính sách và định hướng cho GD ĐH hướng tới xây dựng một quốc gia hiện đại, đủ năng lực để đưa Malaysia hội nhập kinh tế toàn cầu mà vẫn giữ được truyền thống dân tộc.
Năm 2008, Malaysia đưa ra chiến lược xây dựng các trường ĐH nghiên cứu đẳng cấp, có danh tiếng trên thế giới thông qua “Chương trình tăng tốc hướng đến sự xuất sắc” (APEX), đó là hệ thống các trường ĐH được xây dựng theo kinh nghiệm của các quốc gia như Đức, Singapore, Hàn Quốc… Mục tiêu của APEX (2008 - 2013) là tạo ra các trường ĐH thuộc nhóm 100 trường nghiên cứu tốt nhất thế giới.